Sayfa 03

2) Uzaklaştırılacak katı atıkların miktarlarının azaltılması gerçekleştirilmiş olur. Tekrar kullanılabilecek maddeler: Kâğıtlar, metal parçaları, camlar ve organik bileşiklerdir.

Çöplerden ayrılan kâğıtlar, ambalaj kâğıdı ve karton kutu imalinde hammadde olarak çok kullanılır. Eski kâğıtların hammadde olarak kullanılması, gerekli odun miktarım ve dolayısıyla senede kesilecek ağaç miktarını büyük ölçüde azaltabilir. Bu itibarla kullanılmış kağıtların mutlaka değerlendirilmeleri gerekir [1].

Metal parçaları bilhassa sanayi atıklarından kolayca ayrılabilir ve değişik işletmelerde tekrar kullanılır. Bazı hallerde bu maddelerin kullanılması normal ham maddelerin kullanımına nazaran çok daha ucuz olabilir. Mesela katı atıklardan ayrılan alüminyumun işleme sokulması için gerekli enerji normal işlemler için gerekli olanın % 5 i kadardır [1].

Kırık cam parçaları tekrar kullanmak: bakımından son derece uygun malzemedir. Büyük ölçüde temiz olarak toplanan camların tekrar işletmeye sokulmaları çok kolaydır. Çöplerin geri kazanılması işlemlerinden, uzaklaştırmak üzere geri kalan atık miktarı normal uzaklaştırılması gereken atık miktarının % 10 u kadardır [1].

Parçalama işleminden sonra hafif kısımlar (plastik, kağıt v.b.) havalı ayırıcılar yardımıyla ayrılır. Hafif maddeler hava ile yukarı taşınırken ağır maddeler tabana çökelir. Metaller mıknatıslı silindir ile ayrılırken ufalanmış cam parçaları ızgara tabandan alınır. Metaller tekrar kullanılmak üzere satılır ve hafif maddelerin ekserisi ısıtma ve enerji temini için yakılır [1].

02.04. Ambalaj Materyallerinin Geri DönüşümüAmbalaj materyallerinin geri dönüşümü denildiği zaman atık kağıtlardan yeni kağıt yağımı, kırık camlardan yeni cam şişelerin üretimi, metallerin ve plastiklerin bazı proseslerden geçirilerek yeniden kazanılması akla gelmektedir [4].

Belediyeler ve özel toplama şirketleri tarafından atık ambalaj materyalleri toplanır ve işleneceği yerlere gönderilir. En büyük atık ambalaj kaynakları süper marketler, restoranlar ve ofis binalarıdır [4].

Ekonomik faktörler ve çevresel düzenlemeler geri dönüşüm proseslerinin yaygınlaşmasına neden olmuştur. Ayrıca ürünün hammaddesinden elde edilmesi geri dönüşüm prosesiyle kazanılmasından daha masraflıdır. Örneğin; alüminyumdan yapılmış bir malzemenin geri dönüşümü, alüminyum oksit veya hidroksitten alüminyum elde etmenin %5 i kadar, Çelik ve cam malzemeleri geri kazanmak için uygulanan proses bu malzemeleri maden ve silikadan elde etmenin %50 si kadar, Plastik malzemelerin geri dönüşümü hammaddesinden elde etmek için gerekenin % 10-15 i kadar bir maliyete sahiptir. Tüm bu ekonomik ve çevresel faktörler materyallerin geri kazanımının önemini arttırmaktadır [4].

02.05. Karışık Halde Bulunan Atık İçerisindeki Farklı Materyallerinin Ayrılmasıİçerisinde kağıtların, cam malzemelerin, metal kutuların ve plastiklerin bulunduğu çöpler bir yerde toplanır (Şekil 1). Merkezi katı atık ayırma sisteminde (Şekil 2) kağıttan yapılmış materyaller elle ayırma yöntemi ile metal ve plastiklerden ayrılır. Daha sonra metal ve plastikler taşıyıcı kayışa doğru sürüklenirler be burada magnetik ayırma ve akım içerisinde döndürme prosesleri ile ayrılırlar. Magnetik ayırıcılar çelik ve alüminyumu plastik ve camlardan ayırır. En son olarak da yoğunluk farkı ve elle ayırma yöntemi ile cam malzemeler plastiklerden ayrılır (Şekil 3) (Tablo 1) [4].

Bu karışık halde bulunan malzemeler ayrıldıktan sonra işlenip tekrar kullanımlarının sağlanacağı yerlere gönderilir ve belirli proseslerde geçtikten sonra tekrar kullanılırlar. Ancak son zamanlarda kağıt ve cam ambalaj materyallerinin kolaylık geri kazanılması için özel toplama kutuları sokaklara yerleştirilmiş ve kağıt atıkların kağıtlar için ayrılan kutuya, cam atıkların da camlar için ayrılan kutulara atılması sağlanmıştır. Böylece bu malzemeler diğerlerinden ayrılmak zorunda kalmadan kolaylıkla ayırt edilebilmiştir. Bu yöntem daha ekonomik olmuştur [4].

02.06. Geri Dönüşüm Uygulama Aşamaları1. Değerlendirilebilir atıkların (cam, metal, plastik ve kağıt/karton) diğer atıklar ile karıştırılmadan temiz bir şekilde ayrı olarak biriktirilmelidir.

2. Ayrı olarak biriktirilen bu atıklar, çöple karışmadan temiz bir şekilde belediyeler tarafından uygun araçlar kullanılarak ayrı toplanır.